Verloop van een burn-out

Fase 1: volledige inzet, volledige prestatie
Het ontstaan van een burn-out heeft verschillende oorzaken. Het kan beginnen bij een nieuwe of onzekere levens- of werksituatie. In je nieuwe situatie toon je toewijding, ben je heel betrokken. Je pakt alles aan en probeert in korte tijd alles te leren. Bereidwillig maak je lange dagen, in de hoop dat na een gewenningstijd, het ritme weer normaal zal worden. Tijdens zo’n fase bestaat er in principe nog geen burn-outgevaar. Pas wanneer de inspannende nieuwe periode rimpelloos overgaat in een belastende routine, waarvan het einde niet echt te overzien is, moet je oppassen.

Fase twee: de druk van buitenaf blijft constant hoog
Wanneer je het dagdagelijks leven als een belastende routine gaat ervaren en je bent niet in staat dit proces te doorbreken, kom je terecht in fase twee. Kenmerkend aan fase twee is dat eigen behoefte aan rust en ontspanning steeds vaker opzij wordt gezet. Je beslist dat het in deze huidige drukke fase maar zonder moet. Je gedachten cirkelen rond al het werk dat nog gedaan moet worden.  In deze fase kunnen slaapstoornissen optreden, zowel in- als doorslaapproblemen, waarbij misschien naar medicatie wordt gegrepen of langdurig gaan slapen, wat bekend staat aan coma-slapen. Over het algemeen voel je je nog heel goed, verandering aanbrengen ervaar je als onaangenaam en zie je als gebrek aan bekwaamheid.

Fase drie: strijd op alle fronten
Vanuit de voortdurende druk dat je steeds ervaart verhoog je in fase drie je inzet nog eens. Ondanks de vermoeidheid en alle belemmeringen, zorg je ervoor dat alles toch nog precies zo afloopt als je voor ogen hebt. Het is moeilijke deze situatie te erkennen, want waarom een begin maken met verandering, als alles naar buiten toe fantastisch en perfect lijkt.

Fase vier: hulpeloosheid en frustratie
Fase vier ontstaat op het moment dat veranderingen in het leven of werk de gewone belasting nog eens versterken. Verandering van baan, verhuizing, ziekte in het gezin, verlies van een naaste familielid, de geboorte van een kindje etc. Je voelt je volledig overbelast en kunt zelf geen oplossingen bedenken om verandering in de situatie te brengen. Je trekt je nog verder terug uit je sociaal netwerk, maar de strategie is afgeven op anderen.

Fase vijf: innerlijk leeg
Fase vijf wordt gekenmerkt doordat je je leeg voelt, dat kan oplopen tot een depressie. Je voelt je net een robot, die alleen nog automatisch functioneert en je maakt paniek-  en angstaanvallen door. Daarbij kan je ervaren dat je over prikkelbaar wordt, geen geluiden kan verdragen, snel schrikt, of gaat hyperventileren. Vluchtgedrag kan de kop opzetten, omdat je niet meer weet hoe het verder moet en bang bent voor mensen en situaties. Deze situatie is heel alarmerend. Diep in je hart voel je dat je een gevaarlijke grens hebt bereikt, maar het is erg moeilijk om op dit gevoel te reageren. Je hebt nauwelijks nog kracht, maar net genoeg om de allernoodzakelijkste dingen te doen.

Fase zes: lichamelijke en emotionele instorting
Lichamelijke en emotionele instorting kan je plots overkomen. Wanneer je dit ervaart lijdt je aan een flinke depressie. Je bent geestelijk, lichamelijke en emotionele uitgeput. Vatbaarheid voor infecties is zeer groot. Andere klachten als problemen met je hart, of maag-darmsysteem kunnen ontstaan. Als je je bevind in deze fase, zoek dan zeker hulp bij een arts of een hulpverlener die je kan helpen om uit deze burn-out op te klimmen.